Елімізде мемлекет басшысының “Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру” бағдарламалық мақаласы жарияланғалы бері түрлі салаларда тың өзгерістер, оң бастамалар жасалуда. Бүгінгі мақаламызда маусым айында жүзеге асқан игі бастамаларды айтамыз. Білім саласында, ағарту бағытында бұл жобалардың салмағы басым.
Алматыда “Тілдер саябағы” ашылды
Алматының Орталық және мәдениет саябағында «Тілдер Саябағы – Парк Языков – Language Park» атты оқыту курсының салтанатты ашылуы өтті. Аталмыш шараны «Рухани жаңғыру» бағдарламалық мақаласы аясында Медеу ауданы әкімінің аппараты мен «Alpha Academy» білім беру академиясы бірлесе отырып ұйымдастырған. Бұл шарада қала тұрғындары тегін түрде қазақ, орыс және ағылшын тілдерінен дәріс ала алады.
Бұл жоба алғаш рет былтыр бастау алған болатын. Ұйымдастырушылардың айтуынша, жобаға өткен 2017 жылы Алматы қаласының 6-70 жас аралығындағы 1200-ден астам тұрғыны қатысқан.
Салтанатты шараға арнайы қатысқан Алматы қаласы Медеу ауданының әкімі Ержан Жылқыбаев білімді ұрпақ тәрбиелеу мақсатындағы аталған бағыттың маңыздылығын атап өтті.
– Қазақ тілі – мемлекеттік тіл, орыс тілі – ресми тіл, ағылшын тілі – халықаралық тілді білуіміз керек. Үлкен-кішінің бәріне тілді меңгеру ешқашанда кеш емес. Сондықтан, біз осы таза ауада, жазда балаларымыз компьютердің алдында отырмай, осы тілдерді меңгерсін деп шақырамыз. Қатысуға ниет білдірген барлық қала тұрғындарына есігіміз ашық, жасына шектеу жоқ, – деді Медеу ауданының әкімі Ержан Жылқыбаев.
Аталған бағыт аясында арнайы QR-код қолданылатын EZOQY (изи оқу) атты инновациялық кітап жасап шығарылған.
Биыл «Тілдер саябағы» жобасына 3000-нан астам адам қатысады деп күтілуде. Оның ішінде ең егде қатысушы 82 жаста.
– Егер қатысушы саны бұдан да арта түссе, біз оқытушылар санын көбейтеміз. Былтыр 600 адам өтініш берсе, биыл 3 мыңнан асып жығылды. Сондықтан, кез-келген жағдайда дәрістің маңыздылығыны арттыруға дайынбыз, – дейді ұйымдастырушылар.
Айта кетейік, ашық аспан астында саябақ аумағында өтетін курстар аптасына 3 рет ұйымдастырылады. Ал шара соңында қатысушыларға ағылшын тілін меңгеру курсынан өткендігі туралы сертификаттар табысталмақ.
Үштілділік саясатқа құба-құп келген бұл жоба осы жылдың тамыз айына дейін жалғасатын болады.Еліміздің үштілділік саясатын ұстанып келе жатқанына да біршама уақыт болып қалды. Мемлекеттік тіл мен ресми тілді халықтың басым бөлігі игергенімен, ағылшын тілі кенжелеп тұрған еді. Дәл осы үштілділік саясаты қолданысқа енгелі бері халықаралық қатынас тілі ретінде ағылшын тілі де міндеттелді. Осыдан кейін халықтың ағылшын тіліне деген қызығушылығы артып, тіл үйрену бағытына бетбұрыс жасағанын білеміз. Міне, енді ағылшын тілін үйретудің түрлі тәсілдері қолдануда. Бұл – мемлекеттің аз ғана жылда жеткен үлкен жетістіктерінің бірегейі.
«Абай» журналының жоғалған сандары халық назарына ұсынылды
Бір жыл бұрын мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаевтың «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» атты бағдарламалық мақаласы жарық көрді. Оның аясында Қазақстанда көптеген мәдени және әлеуметтік бағыттар жүзеге аса бастағаны белгілі. Облыстық Пушкин атындағы кітапханада бірқатар бағыттар қолға алынған еді. Соның бірі деп, мына жаңалықты айтқан орынды. Абай мен Шәкәрімнің соңына қалдырған еңбектерін қайта жаңғыртып, жұртшылық назарына ұсынып отыр. Астана және Алматыдан табылған «Абай» журналының оқырман назарынан тыс қалған сандарынан көрме ұйымдастырылды.
Зиза Сіләмова, облыстық Пушкин атындағы кітапхананың өлкетану секторы жетекшісі:
«Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» бағдарламалық мақаласы аясында біздің кітапханада өте үлкен жұмыстар атқарылып жатыр. Соның ішінде айта кетсек, біз апта сайын үлкен үлкен шаралар өткіземіз. Соның бірі – Шәкәрім Құдайбердіұлының 160 жылдық мерейтойына арналған. Одан кейін мына халыққа өте қажетті «Абай» журналы шығуына байланысты жоғалып кеткен сандарын қайта тауып, Алматымен байланысып, Астанамен байланыса отырып, «Абай» журналының жоғалып кеткен сандарын тауып, оны халықтың игілігіне ұсындық. Жалпы, «Рухани жаңғыру» бағдарламалық мақаласы аясында біздегі жұмыстардың ең бастысы – біз жергілікті жердегі киелі орындарды халыққа насихаттап жатырмыз».
«Абай» журналын қазақ журналистикасында өз ізін қалдырған басылымдардың бірі деп атауға болады. Оған қарамастан, басылымның шығу тарихы, негізгі бағыты мен концепциясы жайлы іргелі ғылыми зерттеулер сирек кездеседі. «Абай» туралы біраз деректерді қазақ баспасөзін зерттеушілердің ғылыми мақалаларынан табуға болады. Алайда, «Қазақ», «Айқап», «Түркістан уәләяты газеті» сияқты іргелі басылымдарға терең зерттеу жасалып, кітап ретінде басылып шығарса, «Абай» журналына әлі күнге дейін детальді зерттеу жасалмаған.
Қоғамдық-саяси және әдеби «Абай» журналын шығару жөніндегі алғашқы ұсыныс қазақ зиялы қауымы арасында 1914 жылы қабыл алынған болатын. Сол жылы ақын қазасының он жылдығына байланысты Семейде өткізілген үлкен жиылыс үстінде журнал жариялау туралы шешім бекітілген. Бірақ, бірінші дүниежүзілік соғыстың басталуы және Ресей тарапынан отарлау саясатының күшеюі сияқты себептерден журналдың алғашқы нөмірінің баспадан шығуы біраз уақытқа дейін кідіріп қалды.
«Абай» журналының өз меценаты болған. Ол Семей қаласындағы ет және тері өнеркәсібінің негізін қалаушы, Мәскеуден алған бірінші гильдиялды көпес құжаты бар аса бай миллионер саналған Қаражан Үкібаев.
Абай» журналының алғашқы сандары шамамен 16-21 беттен тұратын. Мұқабасында міндетті түрде журналдың атауы, оның шығу деректері (жылы, күні, нөмір саны), шығарушысы және баспасы көрсетілетін. Сонымен бірге, журнал мұқабасында оның мазмұны жазылатын. Сандағы жиналған мақалалардың аттары екі бағанға тізіліп жазылатын, алайда мақала авторы мен жарияланымның журнал санындағы бет нөмірі көрсетілмейтін. Соған қарамастан, «Абай» журналының бет нөмірлері болған.
Алашорда үкіметі құлағаннан соң «Абай» журналы да 1918 жылғы қарашадағы соңғы 11 санынан кейін жабылып қалады. Оның жалғасы ретінде 1992 жылдан бастап жаңа «Абай» шыға бастайды.
Қазіргі «Абай» журналы 68 айдар аясында ақпарат береді, оларды шартты түрде төртке бөліп қарастыруға болады. Бірінші топқа ұлы тұлғалар туралы ақпаратқа, олардың өмірі мен қызметіне шолу жасауға басты көңіл бөлетін айдарларды жинасақ, екіншісінде тарих пен этнографияны зерттеу, сонымен қатар, қазіргі қоғамның проблемалық салаларын талқылауға бағытталған, ғылыми еңбектер мен салмақты сараптамаға басымдық беретін айдарлар болмақ.
Журналда алғашқы «Абайдан» қалған жалғыз мұра – «Абайдан кейінгі ақындар» айдары. Айдарда сол уақыттағы арқалы ақындар мен қаламгерлердің туындылары жарық көріп отырған.
Қазақстан Републикасының Тұңғыш президенті Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың өткен жылдың сәуір айында «Егемен Қазақстан» газетінде жарық көрген «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» атты бағдарламалық мақаласында дәл осы ұлттық құндылықтарымызды, тарихи жәдігерлерімізді ұлықтауды міндеттеген еді. «Абай»журналының жоғалған сандарының жарыққа шығуы – еліміздегі ғалымдардың, мұрағат қызметкерлерінің ерен еңбегінің жемісі. Өткен ғасырдың бас кезіндежарық көріп тұрған журналдан дәуір тынысын, ұлт қайраткерлерінің жанайқайын, халықтың хал-жағдайын айқын көруге болады.
«Рухани жаңғыру» бағдарламалық мақаласының аясындағы «Абай» журналының жоғалған сандарының жарыққа шығуы – жасалған еңбектің өтеу, ақтаңдақтардың ақталуы, тарихтың жаңаруы.
