Солтүстік Қазақстан облысы

АҚАН СЕРІ ҚОРАМСАҰЛЫНЫҢ ЖЕРЛЕНГЕН ЖЕРІ

Орналасқан жері: СҚО, Айыртау ауданы, Тереңкөл ауылынан солтүстікке қарай 9 шақырымда орналасқан.

Ақан Сері Қорамсаұлы (1843-1913) – қазақ халық ақыны – ақын, әнші – композитор. Ақан сері Қорамсаұлы 1843 жылы қазіргі Солтүстік Қазақстан облысы Айыртау ауданы Қоскөл ауылында дүниеге келген. Шын аты Ақжігіт, бірақ бала кезінен Ақан деп аталды. Оның бай әкесі Қорамса Арғын қарауыл руынан шыққан. Ол баласын ауылдық молладан Араб сауат ашуын үйретті, ал 13 жасында Ақанды Петропавлға медреседе оқуға жіберді. Бірақ діни догмалар біраз шаршатып кетті, сондықтан ол үйге оралды, бірақ қалада орыс тілін аздап үйренді. Ақанның сыртқы келбеті әсем, жарқын мінезімен және күшті жағымды дауысымен ерекшеленді. Жас кезінен бастап ол музыка мен поэзияға деген құштарлығымен ерекшеленді, ал ол мерекелер мен жарыстарға үнемі қатысып отырған соң оны сері деп атап кеткен (сері – жыршы-ақын). Ұлына риза болған әке оған гүлденген даланың барлық нышандарын берді. Ол оған кейін атақты тұлпар атанған жас Құлагер айғырын, Қараторғай атты Жас бүркіт, ала атты тазы күшікті сатып алуға көмектесті. Ақынның даңқына епті аңшының даңқы да қосылды. Көп ұзамай Ақан сері бүкіл далаға танымал болады.

Ақынның ең танымал шығармалары: Желдірме, Манмангер, Сырымбет, Құлагер. Ақан Сері 1913 жылы ұзақ аурудан кейін қайтыс болды.

* 1993 жылы ақынның 150 жылдығына орай Қоскөл көлінің жағасында жаңа заманауи Ақан сері ауылы мен Ақанға арналған мемориалдық кешен-ескерткіш салынды.

* Көкшетау қаласында «Көкшетау» сарайының алдындағы алаңда басқа әнші-ақын Біржан сал ескерткішінің жанында тұрғызылған Ақан Серіге ескерткіш орнатылды.

* 2010 жылы Шортанды ауданында, елордаға жақын жерде атақты ат бәйгесі ақын Ақан Сері – Құлагерге ескерткіш ашылды.

Ақпарат:

• Магжан Жумабаев. «Ақан Сері», Ташкент, 1923.

• Ілияс Жансүгіров. «Құлагер» (поэма), 1936.

* Ғабит Мүсірепов «Ақан сері мен Ақтоқты», Алма – Ата, 1942 (повесть негізінде «Ақын трагедиясы» пьесасын жазған, 1958).

* Сәкен Жүнісов. «Ақан сері» (роман), Мәскеуде, «Кеңес жазушысы» 1979 жылы шыққан.

Басқа материалдар

Яндекс.Метрика
Back to top button