Солтүстік Қазақстан облысы

ҚОЖАБЕРГЕН ЖЫРАУДЫҢ ЖЕРЛЕНГЕН ЖЕРІ

Орналасқан жері: СҚО, Жамбыл ауданы, Благовещенка ауылы

Қожабергенжырау (1663-1763) – ақын, сазгер, батыр, қолбасшы. Тәукеханныңсеріктесі, 25 жасынанханныңбарлықәскерінбасқарған. Тәукенің «Жетіжарғы» заңыншығаруғақатысып, қазақхалқыныңқоғамдық, әлеуметтікжағдайытуралыбаяндайтын «Жетіжарғы»  тарихыдастанынжазған. Сондай-ақолкөпжылдарбойыхалықәніболыпесептелген «Елім-ай» әнінің авторы. «Елім-ай» Қожабергенніңеңәйгіліжәнебастышығармасы.

Аңыз:

Қожаберген қазіргі Солтүстік Қазақстан облысына қарасты Жамбыл ауданы Благовещенка ауылының  жанында қазір Богдановка деп аталатын  Күлтөбе деген жерде дүниеге келген. Әкесі Толыбай сыншының(1603-0680)  кезінде  Барлық Орта жүздің әскерін  басқарған атақты батыр болған.

Қожабергенді бала кезінен ағасы батыр- Жалантос тәрбиелеген.

Қожаберген Самарқанд,   Бұхара менУургенч қалаларында діни  білім

беретін  медреселерде оқып араб пен парсы тілдерін меңгерді, ислам діні, сондай-ақ шығыс әдебиеті бойынша білім алды. 13 жастан ақындықпен айналысқан  батыр 17 жасында «Ата тек» дастанын шығарды. Шығыс тілдерін жетік білгендігіне байланысты ол Әз-Тәукенің сенімді елшілерінің бірі болған.

Сыртқы жаулармен жүргізілген соғыстарға қатысып, өзін  дарынды қолбасы ретінде танытты. 1688 жылдың маусым айында Түркістан шаһары маңында Әз-Тәуке бастаған барша қазақ жақсылары 25 жастағы Қожабергенді Ордабасы, яғни хан ордасының бас қолбасшысы етіп сайлайды. Оның ерлігі туралы көптеген дастандар мен өлеңдер жазылды.

Қожаберген қызметінде Тәуке ханның «Жеті жарғы»  заң жинағын шығаруға қытысқаны ерекше орын алады. Бұл жарғыны шығаруға қазақтың атақты билері Төле би, Қазыбекби, Айтекеби және басқалар қатысқаны мәлім. Қожабергеннің «Жеті жарғы» атты дастанында қазақ халқының қоғамдық, әлеуметтік жағдайы сипатталған.

 

Ақпарат көздері:

Карибаев B. История создания Казахского ханства – «Казах», 1995.6; Керей правда xan.- ”

«22 наурыз 1997; Z. xan.- “Егемен Казахстан”, 14 маусым 1997 жыл.

Kekilbaev B. И геройство kïesi.- “Егемен Казахстан”, 14 наурыз 1997ж.

Каратаев Т. Äbilxayırtanwdıñ некоторые “трагично” betteri.- “казахской литературы”, 11 желтоқсан 1998 жыл.

Salğaraulı. Ак Орда, Синяя Орда ma.- «Родной язык», 2 апреля, у обезьян.

А. амбар. «Казах» izimen.- название книги: «История казахского», А., 1997, стр 353- 398.

Сейдимбека А. Эли родился er.- «ЖасАлаш», 8 сентября 1998 года.

Saginbekovich Р. Духовное питание. “Алматы” Акшамы, 1996, 7 по 9 октября.Nurjekeulı B. . Bass назад и казахская tarïxıкнигиистории: «Казахстанские». А., 1997, стр 427- 455.

Нурпеисов Т. Через три столетия otarlaw.- “Родной язык”, 7 ноября 1996.

Ïsabay. Хайрхан, который принял Казахская ustatqan.- “ZamanQazaqstan,” 6 февраля 1998.

Буркитбаи B. Saqname.- “Егемен Казахстан”, 1998, 1, 24 января; 13 февраля.

Baybatsha. т. б. Qozıbası – Казахское ханство флаг сшитые земли. “Егемен Казахстан”, 18 июня 1997.

Yeleuovich М. Shu:. Мифы и Тарих университет Bulletin (историческая серия). А., 1996,3, стр. 6-12

Aqatay С. и др Казахская Орда: Восход и tegi.- “Заман”, 27 декабря 1996.

Абильдаев B. Anyrakayşayqası.- “Казахские герои,” 1991.10.

Хасенов. Казахская история 5000 лет выпуска. A., 1996.

Кенжебаи B. Проблемы в истории казахской литературы. А., 1973.

Akinzhanov М. Казахская происхождения. А., 1957

Басқа материалдар

Яндекс.Метрика
Back to top button