Азық-түлік бағасының өсімі нөлдік көрсеткішке тең болды
Өткен аптада әлеуметтік азық-түлік бағасының өсуі орташа есеппен нөлге тең болды. Бұл нәтижелер мен алдағы күнтізбелік жылға арналған қорларды қалыптастыру процесі сенбіде Премьер-Министрдің орынбасары-сауда және интеграция министрі Серік Жұманғариннің төрағалығымен өткен Үкімет өткен кеңесте қаралды.
ҚР СИМ Сауда комитеті ӘКК жасасқан шарттарды талдау нәтижелерін ұсынды, оның барысында орташа сатып алу бағалары және осы жұмысқа тиісті жауапкершіліксіз келгендер анықталды.
«Біз 134 шартты талдап, ел бойынша орташа сатып алу бағасын анықтадық: картоп-113 теңге, сәбіз – 108 теңге, пияз – 107 теңге, қырыққабат – 97 теңге. Бұл бағалар соңғы емес, өйткені ӘКК шарттарға нарықтық құнға байланысты бағаның өзгеруі туралы тармақты қамтиды», — деп хабарлады Сауда комитетінің төрағасы Айдар Әбілдабеков.
Сондай-ақ, еліміздің бас сауда ведомствосы жүргізген талдау кәсіпкерлерге несие беру үшін жасалған шарттар кезінде ӘКК көбінесе кіріспе деректердің сапасыз ресімделуіне жол беретінін анықтады, бұл баға белгілеуді терең талдау мен болжауды қиындатады. Атап айтқанда, көлем (тоннамен), сатып алу, бөлшек сауда бағалары, өнім позициялары бойынша бағалар, сома, пайыздық мөлшерлеме, бағаны тұрақтандыру кезеңі, қарызды өтеу және өнімді жеткізу кестелері, бөлшек саудада сату үшін сауда орындарының тізімі және т. б. Мәліметтер көрсетілмеген. Мысалы, «KOKSHE «ӘКК» АҚ 2023 жылғы 22 ақпанда сатылатын өнім көлемін көрсетпей, картоп бойынша маусымаралық бағаны тұрақтандыру үшін 200 млн теңге сомасына несие шартын жасасты.
«Сонымен қатар біз көптеген шарттарда құпиялылық және ақпаратты жария етпеу бөлімі бар екенін анықтадық. Бұл тармақтар қолданыстағы заңнамаға қайшы келеді және талдау жүргізу үшін шарттар алуды қиындатады», — деді Айдар Әбілдабеков.
Серік Жұманғарин ӘКК-дегі шарттардың құпиялылығы туралы кеңеске қатысушыларға жүгінді.
«ӘКК шарттарында қандай құпиялылық болуы мүмкін? Бұл бюджет қаражаты. Ауыл шаруашылығы министрлігіне барлық шарттарды бақылауға алуды және қайта жасауды тапсырамын. Қажет болған жағдайда- бекітілген үлгілі шартты әзірлеп, онда нақты баға, тауардың атауы және саны көрсетілсін. Айдың соңына дейін барлық өңірлер 3 айлық көлемнің 30% көлемінде күріш бойынша келісімшартқа отыруы тиіс. Тағы да естеріңізге саламын, азық-түлік инфляциясы ішкі нарықтағы бағаға тікелей байланысты, ол тек қажетті қор көлемі қалыптасқан кезде ғана реттелетін болады», — вице-премьер айтты.
Күзгі көкөніс егінін форвардтық қаржыландыру барысы туралы Ауыл шаруашылығы вице-министрі Ербол Тасжүреков хабарлады.
Оның айтуынша, қазіргі уақытта өңірлер «айналым схемасы» шеңберінде қант зауыттарымен шарттарды ұзарту бойынша жұмыс жүргізуде. Бүгінгі таңда келісімшарттардың көлемі 44,9 мың тоннаны құрайды, ұсынылған қажеттілік 25,3 мың тонна. Батыс Қазақстан (12%), Қарағанды (26%), Шығыс Қазақстан (56%) және Алматы (86%) облыстарын қоспағанда, еліміздің барлық дерлік өңірлерінде ұсынылған қорлар қалыптасты.
Күрішке келетін болсақ, Қызылорда облысында өткізілген жәрмеңкенің қорытындысы бойынша бүгінгі таңда 12 өңір орташа бағасы килограмына 400 теңге көлемінде 7,8 мың тоннаға келісімшарт жасасты, ал ел бойынша шамамен 21 мың тонна қажет.
