Мемлекет басшысы Парламент Палаталарының бірлескен отырысында «Халық бірлігі және жүйелі реформалар – ел өркендеуінің берік негізі» атты Жолдауын жариялап, Қазақстанның алдағы даму стратегиясын айқындап берді. Осы орайда Қазақстан Республикасы Президенті жанындағы ҚСЗИ әлеуметтік-саяси зерттеулер бөлімінің жетекші ғылыми қызметкері Ермек Тоқтаровтан еңбек нарығында тиімді экожүйе құруға, саяси жаңғыруға, адам құқығын қорғау мен ұлтты ұйыстыруға бағытталған бастамалардың маңызы турасында сұрадық.
– Президент жариялаған Жолдау қандай міндеттер жүктейді?
– Қазақстан Республикасының Президенті Қасым-Жомарт Тоқаевтың Қазақстан халқына Жолдауында халықтың өмір сүру сапасын жақсартуға нақты екпін берілген. Үздіксіздік «естуші мемлекеттің» негізгі қағидасынан туындайтын «мемлекеттік аппарат азаматтардың мүддесі үшін жұмыс істеуі керек». Қазақстандықтардың өмірін жақсартуға бағытталған мемлекеттік саясатқа деген адалдық Президенттің бес негізгі бастамасында бекітілген. Мемлекет басшысы ең алдымен ең төменгі жалақы деңгейін 60 000 теңгеге дейін көтеруді тапсырды. Есептеулерге сәйкес, бұл табысы төмен азаматтардың экономикалық белсенділігін арттырады, сондай-ақ жалпы алғанда елдің жалпы ішкі өнімін 1,5%-ға арттырады. Бірақ бұл бастаманың мәні – азаматтардың кең тобының өмір сүру деңгейін жақсарту.
– Халықтың әл-ауқатын арттыруға арналған бастамалар табыс пен тұрмыс сапасына қалай әсер етеді?
– Бюджеттік ұйым қызметкерлері еңбекақыны көтеру бойынша шаралардың орындалу қамқорлығын алдыңғы қатарда көреді. Бірақ, Мемлекет басшысы атап өткендей, елде 6,5 миллионға жуық жалдамалы жұмысшылар бар. Олардың жалақысын көтеру үшін мемлекет бизнеске қатысты «жұмсақ» шараларды қолданады. Бұл бастамалар жеке азаматтардың табысын көлеңкеден шығаруға арналған. Сондай-ақ, микро және шағын кәсіпкерлік үшін жалақы қорынан бірыңғай төлем енгізіледі, ал оның мөлшері 34%-дан 25%-ға дейін төмендейді. Бұл бастаманы жүзеге асыру үшін төлем жүйесін құру жоспарлануда.
– Ал Жолдауда айтылған жалақы деңгейін қайта қарау бастамасы еңбеккерлерге қалай әсер етеді?
– Президенттің ең маңызды бастамаларының бірі – 600 мыңға жуық азаматтық қызметкерлердің айлығын өсіру. 2022 жылдан 2025 жылға дейін мемлекет осы санаттағы олардың жалақысын жыл сайын орта есеппен 20 пайызға арттыру жоспарлануда. Мұндай бастаманы жүзеге асыру өте маңызды, өйткені барлық азаматтар мемлекеттік қызметкерлердің жеңілдіктеріне қол жеткізе алмайды, олардың көпшілігінің жалақылары нарықтан төмен. Азаматтардың БЖЗҚ-да жинақталған артық қаражатты 2021 жылы тұрғын үй жағдайын жақсарту және емдеу үшін пайдалану тәжірибесі Бірыңғай тұрғын үй бағдарламасын әзірлеу мен енгізу қажеттілігіне әкеледі. Тиісті нұсқауды Президент Қ.К. Тоқаев өз Жолдауында атап өтті.
– Мемлекеттік маңызы бар аталған бастамалардың негізгі басымдығы қандай?
– Президент жолдауында қазақстандықтардың өмір сүру жағдайын жақсартуға бағытталған әлеуметтік пакет бар. Ал пандемия кезінде мемлекеттік саясаттың әлеуметтік сипатының үздіксіздігі қоғамдағы тұрақтылық пен елдің саяси-экономикалық бағытын сақтауға ықпал етеді.
– Әңгімеңізге рахмет!
Сұхбаттасқан Ая ӨМІРТАЙ
